Năm 2017, Trung tâm Giống thủy đặc sản Nam Định triển khai thí điểm 6 mô hình cá - lúa đổi mới tại những xã thuộc vùng trũng chỉ cấy một vụ lúa ở các huyện Ý Yên, Vụ Bản. Mô hình canh tác hiệu quả, phù hợp với điều kiện tự nhiên và khả năng của hộ nông dân.
Hiệu quả mô hình cá lúa được nhiều địa phương nhân rộng Ảnh: PTC
Đối với mô hình nuôi cá - lúa đổi mới đòi hỏi mỗi ruộng phải có hệ thống cấp, thoát nước tách bạch. Các đối tượng được lựa chọn nuôi phải có khả năng phát triển nhanh, cho giá trị kinh tế cao, ít bị dịch bệnh như cá chép, cá trắm; chọn những giống lúa cứng thân, tán hẹp, có khả năng kháng sâu bệnh tốt để hạn chế phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật như lúa tám, tạp giao… Cá được đưa lên ruộng khi cây lúa đã bén rễ khoảng 20 - 25 ngày. Sử dụng men vi sinh làm ổn định chất lượng nước và nền đáy ruộng nuôi cá; giúp nâng cao sức khỏe, sức đề kháng của cá; giảm thiểu ô nhiễm trong ruộng nuôi và môi trường xung quanh (do nuôi thủy sản gây ra); giúp hạn chế vi khuẩn có hại, nâng cao hiệu quả sử dụng thức ăn cho cá. Tuy nhiên, người nuôi cần lưu ý sử dụng liều lượng đúng theo hướng dẫn của nhà sản xuất.
Tham gia mô hình, bà Trịnh Thị Tuyết, thôn 6, xã Yên Quang (Ý Yên) cho biết, chỉ mới 5 - 7 năm gần đây bà mới biết và áp dụng các kỹ thuật nuôi, còn trước kia nuôi chưa thực sự đạt hiệu quả. Do làm đúng hướng dẫn của cán bộ kỹ thuật nên đến thời điểm này nguồn nước sạch giúp đàn cá phát triển khỏe mạnh, không bị dịch bệnh.
Các phụ phẩm của lúa như rơm, rạ, thóc rụng và cả các loài địch hại của cây lúa như sâu, rầy… cũng được tận dụng làm thức ăn giúp cá phát triển tốt, tiết kiệm chi phí mua thức ăn chế biến. Bên cạnh đó, phân cá làm tăng nguồn dinh dưỡng cho cây lúa, cá bơi lội sục bùn làm đất tơi xốp, thoáng khí giúp rễ lúa nhanh phát triển, hấp thu dinh dưỡng tốt. Ngoài ra, bà Tuyết ngâm thóc lên mầm lúa làm thức ăn, bổ sung vitamin cho cá. Mô hình hoàn toàn không sử dụng thức ăn công nghiệp trong quá trình nuôi… Với phương thức này, người dân tiết kiệm được phần nào chi phí, chất lượng thịt cá ngon hơn, đáp ứng yêu cầu của người tiêu dùng, góp phần tăng lợi nhuận, hiệu quả vụ nuôi.
Hiện bà Tuyết có 2 ha nuôi cá - lúa; đã thu hoạch hết lúa với năng suất hơn 1 tạ/sào. Dự kiến từ nay đến cuối năm, sản lượng cá thu được ước khoảng 3 tấn, tăng nhiều so những năm trước. Tương tự, hộ ông Nguyễn Văn Tuyển, xã Tam Thanh (Vụ Bản) cũng có diện tích hơn 2 ha nuôi cá - lúa. Hiện, các loại cá phát triển khỏe mạnh, không bị chết như những năm trước.
